Poprawa zdrowia dzieci poprzez digitalizację badań przesiewowych i bilansowych

najwięcej danych zdrowotnych służących okre- śleniu potrzeb w zakresie zdrowia populacji 1 . To także miejsce, w którym zdrowie łączy się z edukacją w sposób naturalny. Trwający w wybranych NZOZ pilotaż Centrum e-Zdro- wie (CEZ) dotyczący cyfryzacji dokumentacji medycznej w zakresie medycyny szkolnej jest początkowym etapem transformacji cyfrowej. Aby jednak system był efektywny, powinien służyć wszystkim podmiotom odpowiedzial- nym za zdrowie i politykę zdrowotną dzieci i młodzieży poprzez gromadzenie, przepływ i wykorzystanie danych statystycznych. Ulep- szenie danych w opiece zdrowotnej jest rów- nież celem Programu UE w dziedzinie zdrowia. W tej transformacji nie mogą zostać pominięte szkolenia kadr pielęgniarskich, których średnia wieku wynosi powyżej 55 lat – dla nich kom- puter nie jest naturalnym narzędziem pracy. Dostęp do aktualnych danych populacyjnych, których źródłem są szkolne gabinety pielę- gniarskie, powinien uwzględniać szkołę (dy- rekcję, nauczycieli WF i innych) oraz Wydziały Zdrowia i Wydziały Oświaty jednostek samo- rządu terytorialnego (JST). W dalszym etapie dane statystyczne powinny być przetwarzane z myślą o celach polityki zdrowotnej na pozio- mie powiatowym, wojewódzkim i centralnym. Dodatkowo, istotnym elementem nowocze- snego systemu informatycznego służącego skutecznej profilaktyce chorób cywilizacyjnych dzieci i młodzieży jest sposób komunikacji z rodzicami i opiekunami. Powinien być on nowoczesny i dla nich zrozumiały. Przyczynia się do tego m.in . zamieszczanie na kartach z wynikami badań profilaktycznych interpre- tacji wyników lub wartości referencyjnych (tzw. norm). Natomiast dodanie zaleceń co do dalszego postępowania zdrowotnego umożliwia podjęcie samodzielnych działań prozdrowotnych w rodzinie. Przekazanie tych wszystkich informacji nowoczesnymi kanałami (Internetowe Konto Pacjenta [IKP] i inne cyfro- we konta pacjenta) wpływa na skuteczniejsze dotarcie do rodziców i opiekunów. Dobrym przykładem są tu Karty Zdrowia generowane z ESMS. Również one były ważnym powodem, dla którego samorządy decydowały się na wdrożenie ESMS w gminie (jak np. w gminach Milanówek, Pruszków, Syców i in.). Doświadczenia Fundacji Medicover poparte obserwacjami systemów opieki zdrowotnej nad uczniami w innych krajach pokazują, że fundamentem skutecznej profilaktyki zdrowotnej jest pielęgniarka szkolna, która, z uwagi na powszechny obowiązek szkolny, swoją opieką obejmuje niemal całą popula- cję dzieci i młodzieży. Cieszy się zaufaniem młodych pacjentów, co sprzyja wyższej frekwencji podczas badań profilaktycznych i pozwala realizować diagnostykę, edukować, ale także docierać z informacjami zwrotnymi po badaniu do dzieci i rodziców. Posiadając pełne informacje o stanie zdrowia uczniów, pielęgniarka może pomóc dyrektorowi szkoły w przeprowadzaniu skutecznej edukacji proz- drowotnej w miejscu w sposób naturalny dla dzieci związanym ze zdobywaniem wiedzy. Doświadczenia z Europy i świata wskazują na dużą efektywność i korzyści płynące z two- rzenia elektronicznych medycznych rekordów pacjenta na poziomie szkoły, na agregację i wy- korzystanie danych statystycznych na różnych szczeblach, w tym – na podejmowanie decyzji w ramach polityki zdrowia opartych na faktach. Świadczą również o znaczącej roli pielęgniarki szkolnej w systemie ochrony zdrowia dzieci. Decyzje w zakresie polityki zdrowotnej na po- ziomie lokalnym i centralnym powinny opierać się na danych populacyjnych dostarczonych z badań profilaktycznych. Aktualizowane na bie- żąco w każdym roku budżetowym pozwolą na precyzyjne planowanie wydatków na programy profilaktyczne. STRESZCZENIE Interpretacja wyników badań Nowoczesna forma komunikacji z rodzicami i opiekunami 1 Badania własne Fundacji Medicover wskazują, że średnia frekwencja dzieci w badaniach profilaktycznych w szkole utrzymuje się na poziomie 80% (w wielu szkołach jest to powyżej 95%), a badanie przeprowadzone przez NIK opisane w raporcie Dostępność profilaktyki i leczenia dla dzieci i młodzieży z zaburzeniami metabolicznymi wynikającymi z otyłości i chorób cywilizacyjnych (zob. https:// www.nik.gov.pl/kontrole/P/20/079/ ) wskazują, że do lekarzy POZ na badanie bilansowe dociera jedynie 63,5%uprawnionych dzieci. 8