Fundacja Medicover zorganizowała 7 maja 2019 roku w Trybunale Koronnym w Lublinie drugą edycję konferencji „Elektroniczny System Medycyny Szkolnej. Programy profilaktyczne w dobie
XXI w. skierowane do dzieci i młodzieży, rodziny”. Liczny udział w niej wzięli przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego, pielęgniarki szkolne oraz podstawowej opieki zdrowotnej. Partnerem wydarzenia została Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych w Lublinie oraz
Urząd Miasta Lublin.
Celem konferencji było spotkanie podmiotów zaangażowanych w projektowanie i realizację działań na rzecz zdrowia dzieci oraz określenie możliwości budowania konstruktywnych koalicji wokół wykrywania i realizowania określonych potrzeb zdrowotnych. Zastanawiano się również nad poprawą stanu zdrowia uczniów i systemu opieki zdrowotnej w środowisku nauczania i wychowania przy zastosowaniu narzędzi, które mają na celu usprawnienie, ułatwienie pracy pielęgniarek lub higienistek szkolnych i otoczenie dzieci lepszą diagnostyką. Nowym dla gabinetów profilaktyki zdrowotnej w szkołach, nowatorskim narzędziem, wydatnie podnoszącym standardy pracy pracowników medycznych w placówkach oświatowych mógłby być Elektroniczny System Medycyny Szkolnej, narzędzie IT, które udostępnia i wdraża we współpracy z jednostkami samorządu terytorialnego, Fundacja Medicover.
Uczestnicy dowiedzieli się również, jak ważnym elementem programu polityki zdrowotnej jest ewaluacja oraz jak w praktyce oraz przy tworzeniu programu profilaktycznego wykorzystać metodę SMART, a także jak istotna jest cyfryzacja, która stanowi niezwykle ważny czynnik rozwoju medycyny szkolnej, placówek oświatowych oraz samorządowych działań prozdrowotnych.
– Zyskaliśmy wiele wartości dodanych i inspiracji. To dla nas zaszczyt i wyróżnienie, że możemy właśnie w Lublinie spotkać się i rozmawiać o problemach, które dotyczą zarówno nas, jak i młodych pokoleń. Mam nadzieję, że dzisiejsze spotkanie stanie się okazją do wymiany doświadczeń, zapoznania z działaniami podejmowanymi przez inne samorządy oraz sposobami na korzystanie z narzędzi w celu wdrażania nowych rozwiązań – mówiła Barbara Danieluk, Zastępca Dyrektora Wydziału Zdrowia i Profilaktyki Urzędu Miasta Lublin, która przywitała gości konferencji.
Profilaktyka to obszar opieki zdrowotnej dostępny dla wszystkich, nie wystarczająco wykorzystywany, a wpływający konkretnie – tu, teraz i w przyszłości, na stan zdrowia uczniów. Natomiast coraz powszechniejsza w szkołach cyfryzacja jest nadal dla gabinetów szkolnych niedostępna, a jej potencjał w tym zakresie mógłby zostać z powodzeniem zastosowany.
– Żyjemy w niesamowitych czasach, w których postęp technologiczny stwarza ogromne perspektywy. Z zaniepokojeniem obserwujemy jednak, że nadal jest duża grupa młodych ludzi, którzy, choć z łatwością opanowują technologiczne nowinki, nie wiedzą, jak dbać o własne zdrowie. Digitalizacja pozwala na uporządkowywanie danych w czasie rzeczywistym i podnoszenie standardu życia młodych ludzi oraz lokalnych mieszkańców. Aby być skutecznym musimy najpierw zadbać o siebie, a potem pomóc innym. Bez odpowiedniej opieki osobistej rozwiązania technologiczne przestaną być skuteczne – zapewniał Marcin Radziwiłł, Prezes Fundacji Medicover.
Pielęgniarki potrzebują nowoczesnych narzędzi do pracy
Zakres obowiązków pielęgniarek szkolnych oraz higienistek jest bardzo szeroki. Ponadto ciąży na nich ogromna odpowiedzialność. Pielęgniarka pełni rolę rzecznika zdrowia, jest doradcą i konsultantem medycznym oraz często jedynym fachowym pracownikiem z przygotowaniem medycznym na terenie szkoły. Bardzo ważnymi elementami sprawowanej opieki pielęgniarskiej w szkole jest edukacja zdrowotna i promocja zdrowia. Wyzwaniami stojącymi przed pielęgniarkami jest także dogłębne poznanie środowiska uczniów, ich problemów oraz potrzeb, które w dalszej kolejności dają podstawy do tworzenia szerokich działań o charakterze profilaktycznym.
– Pielęgniarki szkolne mają wpływ na dziecko, które wchodzi w świat, a także na jego rodzinę oraz całą społeczność szkolną. To bardzo odpowiedzialna rola. Niestety na chwilę obecną w Polsce brakuje około 10 tysięcy pielęgniarek, nie tylko tych pracujących w szpitalach, ale i w placówkach oświatowych. Tym już zatrudnionym brakuje odpowiednich i nowoczesnych narzędzi do pracy – apelowała Justyna Wojtysiak z Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Lublinie.
Przepisy jasno określają i wytyczają zadania, jakie powinny wykonywać pielęgniarki. Kwestie prawne regulują relacje życia zawodowego. Obejmują relacje związane z obowiązkami i zadaniami pracowniczymi. Justyna Wojtysiak przedstawiła wyniki badań przeprowadzonych wśród pielęgniarek pracujących w środowisku nauczania i wychowania. Okazuje się, że ich znajomość uprawnień i aktów prawnych wyniosła aż 94,5 proc. Mimo wysokiej znajomości przepisów prawnych, zarówno pielęgniarek POZ (93,8 proc.), jak i pracujących w szkole (94,5 proc.), to pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania wykazywały się większą samodzielnością zawodową (88,9 proc.) niż pielęgniarki POZ (26,8 proc.).
– Jesteśmy zatem kadrą bardzo samodzielną i dobrze przygotowaną. Potrzebujemy jeszcze odpowiednich narzędzi do pracy – zapewniała Justyna Wojtysiak.
Na konferencji głos zabrała także Jolanta Zając, przewodnicząca Komisji ds. Pielęgniarek Środowiska Nauczania i Wychowania Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Gdańsku. Poruszyła zagadnienia współpracy instytucjonalnej na rzecz zdrowia uczniów i zwróciła uwagę na dużą rolę, jaką odgrywa ciągłość edukacji w nauczaniu szkolnym. Dzieci należy stale uświadamiać o tym, jak ważny w ich rozwoju jest zdrowy styl życia i odżywiania. Jednym z podstawowych zadań pielęgniarki i higienistki szkolnej jest przestrzeganie prawa ucznia do informacji, prywatności, intymności i poszanowania godności osobistej oraz zachowania tajemnicy zgodnie z prawami pacjenta.
– Powinniśmy starać się ośmielać uczniów i zachęcać ich do badań. Dzieci niechętnie się im poddają, są skrępowane. Traktujmy każdego pacjenta z szacunkiem i tak, jak same chciałybyśmy być traktowane – zachęcała Jolanta Zając.
System ESMS, jako przystający do świata młodego pokolenia, nowoczesny, przyjazny i angażujący uwagę sposób diagnostyki przesiewowej w szkole, miałby szansę zachęcić uczniów do badania i przywiązywania większej wagi do zachowań prozdrowotnych.
Pielęgniarka jest łącznikiem pomiędzy uczniem a rodzicami, nauczycielami, wychowawcami klas, psychologami, pedagogami oraz dyrekcją szkoły. Aby ta współpraca przebiegała sprawnie, muszą być wdrożone działania informacyjne. Pielęgniarka przedstawia swój plan pracy i sprawozdania z działalności, które trafiają następnie do Rady Pedagogicznej. W trakcie zebrań szkolnych rodzice są zapoznawani z terminami badań przesiewowych, lekarskich badań profilaktycznych, grupowej profilaktyki fluorkowej oraz dniach i godzinach pracy pielęgniarki. Niezbędna jest również współpraca z dyrekcją placówki oraz pedagogiem i psychologiem. To na tym etapie odbywa się między innymi diagnozowanie problemów społecznych i szkolnych i kwalifikacji do wychowania fizycznego. Pielęgniarki prowadzą także szkolenia dla nauczycieli i pracowników szkoły w przypadkach dzieci z cukrzycą lub padaczką i innymi problemami zdrowotnymi. A tych w przeciągu ostatnich lat przybywa. Jolanta Zając zaprezentowała wyniki badań przeprowadzonych w Gdańsku na populacji ponad 20 000 tysięcy dzieci w wieku szkolnym. W ciągu czternastu lat wzrosła liczba zaburzeń w rozwoju psychicznym, mowy, słuchu, chorób układu krążenia, skłonności do alergii oraz liczba zachorowań na cukrzycę.
Cyfryzacja szkoły i ESMS
Digitalizacja szkoły postępuje w bardzo szybkim tempie. W placówkach oświatowych znajdziemy już multimedialne biblioteki, tablice, dzienniki elektroniczne a w niektórych szerokopasmowy internet. Ważne, aby w ślad za zmianami szła także cyfryzacja szkolnych gabinetów profilaktyki zdrowotnej. Zalety wykorzystania Elektronicznego Systemu Medycyny Szkolnej jako narzędzia dla JST, pielęgniarki szkolnej, dyrektora szkoły zaprezentowała Agnieszka Skowrońska, Koordynator Lokalny Programu „PoZdro!” Fundacji Medicover. Badania z wykorzystaniem narzędzia informatycznego ESMS umożliwiają monitorowanie stanu zdrowia uczniów, przygotowywanie raportów statystycznych uwzględniających wiek oraz płeć dzieci, a także planowanie działań mających na celu poprawę stanu zdrowia uczniów w bieżącym lub kolejnym roku szkolnym.
Na podstawie raportów generowanych przez system mamy możliwość porównywania danych z wielu szkół i przygotowywania profilaktyki dla konkretnej populacji. Dzięki wdrażaniu ESMS pielęgniarki stają się swoistą skarbnicą wiedzy. Jeśli okazuje się, że dziecko ma wadę postawy, będzie wiedzieć jaką profilaktykę zastosować i co zrobić z wynikami badań – mówiła Agnieszka Skowrońska. – W województwie lubelskim, obok Lublina mamy pięć gmin, w których od roku szkolnego 2014/2015 kolejno wdrażano Ogólnopolski Program Profilaktyki Cukrzycy i Chorób Cywilizacyjnych „PoZdro!”: Wólka, Konopnica, Niemce, Jastków i Wąwolnica. Z dotychczas przeprowadzonych badań wynika, że na Lubelszczyźnie ogromny problem jest z nadwagą i otyłością – występują średnio u 22,5% przebadanych. Dostateczna, słaba i bardzo słaba wydolność fizyczna to problem aż 73,9% młodzieży. Dopasowanie rozwiązań do populacji, która ich potrzebuje jest naszym głównym celem.
Zalety „Elektronicznego Systemu Medycyny Szkolnej”:
– System wykorzystany był w badaniach przesiewowych 24 000 uczniów podstawówek i gimnazjów w Lublinie, Gdyni, Warszawie i Wrocławiu, w ramach Ogólnopolskiego Programu Profilaktyki Cukrzycy typu 2 i Chorób Cywilizacyjnych „PoZdro!”.
– Program jest intuicyjny i ustandaryzowany – pielęgniarka krok po kroku wypełnia i wpisuje dane –system podpowiada możliwe rozwiązania.
– Usprawnia i ułatwia pracę pielęgniarek szkolnych przy badaniach przesiewowych uczniów.
– Ujednolica system zbieranych pomiarów, ułatwia dostęp do nich.
– Umożliwia budowanie realnej, dopasowanej polityki prozdrowotnej w populacji danej szkoły.
– Zapewnia narzędzia do komunikacji, np. z rodzicami, poprzez generowaną i drukowaną Kartę Zdrowia. Rodzic otrzymuje ją w zamkniętej kopercie. Karta czytelnie przedstawia wyniki badań przesiewowych, wyszczególnia nieprawidłowości, zalecenia. Do koperty możliwe jest dołączenie informacji o dziejących się na terenie miasta programach profilaktycznych lub innych skierowanych do rodzin.
– Możliwość tworzenia raportów statystycznych – dla JST, pielęgniarek, dyrekcji – są one dostępne od ręki. Można zobaczyć, z jakimi problemami w danej szkole, w danej dzielnicy, czy mieście się borykamy.
– Jest w zgodzie z najnowszymi wytycznymi RODO, szanuje poufność danych. Dostęp do indywidualnych danych ucznia mają tylko pielęgniarki i POZ – w zależności od tego, kto w danym momencie jest administratorem danych. Na rzecz szkoły, czy samorządu będą mogły być wygenerowane tylko populacyjne raporty statystyczne, z możliwością wyboru zestawień (np. chłopcy vs dziewczynki).
– Uatrakcyjnia zawód pielęgniarki szkolnej. Elektroniczny System Medycyny Szkolnej po raz pierwszy w Polsce wprowadzony został w Gdyni w b.r. szkolnym. Dzięki ESMS 12 pielęgniarek szkolnych przebadało już ponad 700 uczniów.
ESMS jest prowadzony pod Patronatem Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych.
A co o ESMS myślą pielęgniarki? Poproszono je o opinię w specjalnie przygotowanej ankiecie. 100 proc. osób biorących w niej udział uważa, że powszechne wprowadzenie systemu byłoby bardzo przydatne, system powinien funkcjonować w każdej szkole. Zdaniem pielęgniarek system jest pomocny i stanowi dobrą metodę w wykrywaniu wad i chorób u dzieci. To także nowoczesny system profilaktyczny i świetne narzędzie pracy ułatwiające wypełnianie codziennych obowiązków oraz minimalizujące tzw. „papierologię”.
Co szczególnie istotne wdrożenie ESMS odpowiada na wyzwania społeczne związane ze zdrowiem i profilaktyką zdrowotną wśród dzieci. System spełnia 5 z 17 punktów zawartych w Agendzie 2030 ogłoszonej przez ONZ w 2015 roku:
– koniec z ubóstwem (m.in. poprzez dostęp do edukacji i podstawowych usług),
– zero głodu (m.in. poprzez dostęp do bezpiecznej, pożywnej żywności),
– dobre zdrowie i jakość życia (m.in. poprzez zapewnienie powszechnej opieki zdrowotnej, zwiększenie finansowania ochrony zdrowia)
– mniej nierówności (m.in. poprzez eliminowanie dyskryminujących praw, polityk i praktyk)
– partnerstwo na rzecz celów (poprzez zawiązywanie wielopodmiotowych, merytorycznych, funkcjonalnych koalicji w celu osiągnięcia poprawy stanu zdrowia dzieci)
Ewaluacja i metoda SMART
W trakcie konferencji dr n. med. Michał Brzeziński, z Zakładu Zdrowia Publicznego i Medycyny Społecznej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego oraz członek Rady Naukowej Programu „PoZdro!” zaprezentował, jak w kilku krokach zbudować program profilaktyczny, począwszy od określenia problemu zdrowotnego realnie istniejącego w danej społeczności, dobrania optymalnego rozwiązania, przeprowadzenia analizy możliwości jego wdrożenia, a następnie do opisania i dokonania dzieła oraz przeprowadzenia ewaluacji polegającej na analizie uzyskanych efektów.
– Pamiętajmy, że ewaluacje należy rozpocząć po zakończeniu realizacji programu polityki zdrowotnej. Opiera się ona na porównaniu stanu sprzed wprowadzenia działań w ramach programu polityki zdrowotnej i stanu po jego zakończeniu. Dobre dane ewaluacyjne pokazują nam, czy coś się zmieniło w społeczeństwie – zapewniał dr n. med. Michał Brzeziński.
Dzięki zastosowaniu metody SMART w tworzeniu programu polityki zdrowotnej możemy mieć pewność, że będzie on dobrze dopasowany do potrzeb mieszkańców. O tym, w jaki sposób skutecznie zastosować tę metodę opowiadała Kamila Szarejko, Kierownik „Programu PoZdro!” Fundacji Medicover. – Metoda SMART jest metodą dla pragmatyków, niekoniecznie wizjonerów. Wyznaczanie celu, który chcemy osiągnąć odbywa się na kilku płaszczyznach. Przykładowo przy jego tworzeniu powinniśmy zadać sobie pytanie, co ważnego można zyskać dzięki jego realizacji oraz co istotnego zmieni się w danym obszarze po jego osiągnięciu – opowiadała Kamila Szarejko.
W procesie planowania programu polityki zdrowotnej ważne jest określenie celów głównych oraz celów szczegółowych. Każdy PPZ powinien mieć wyraźnie zdefiniowany i precyzyjnie wytyczony cel główny, którego osiągnięcie stanowić będzie potwierdzenie skuteczności zaplanowanych i podejmowanych działań.
Efektywna profilaktyka w Gdyni, Lublinie, Jastkowie i Wólce
Zwieńczeniem konferencji była prezentacja dobrych praktyk na przykładzie kilku miast, w których wdrożono nowe programy polityki zdrowotnej. Punktem wyjścia do dyskusji było Gdyńskie Centrum Zdrowia. Swoją misją ma ono przyczyniać się do budowy strategii zdrowotnych dedykowanych mieszkańcom, sieciowania instytucji działających na rzecz zdrowia w mieście (współpraca z podmiotami leczniczymi, sanepidem, organizacjami pozarządowymi i uczelniami wyższymi) oraz tworzeniem innowacyjnych programów profilaktycznych bliskich mieszkańcom.
– Inteligentne miasta prowadzą dialog i konsultacje z mieszkańcami w sposób innowacyjny. Gdynia jest miastem szczęśliwców, które należą do grona Smart City. Spodobało nam się zatem innowacyjne rozwiązanie zaproponowane przez Fundację Medicover i przystąpiliśmy do wdrażania ESMS. To dzięki niemu po raz pierwszy mieliśmy możliwość zaobserwowania stanu zdrowia uczniów w skali mikro i makro. To niezwykle przydatne i inspirujące dla nas narzędzie – przyznawała Anna Melki, Dyrektor Gdyńskiego Centrum Zdrowia.
Wprowadzenie ESMS zainspirowało Gdyńskie Centrum Zdrowia do wdrożenia działań systemowych. – Jeżeli w wybranej placówce oświatowej zaobserwujemy niepokojące wskaźniki otyłości, wówczas przystępujemy do analizy tego, co dzieje się w przestrzeni szkoły. Kontrolujemy zaopatrzenie sklepików, jak funkcjonują lekcje w-f, a następnie proponujemy konkretne rozwiązania, jak chociażby organizację dodatkowych lekcji poświęconych zdrowemu odżywianiu czy też zajęć sportowych – opowiadała Anna Melki.
Problem otyłości w Polsce jest bardzo duży. – Badania przeprowadzone na terenie naszej gminy potwierdzają to. Na 710 uczniów z 13 szkół aż 20 proc. dzieci ma nadwagę, 18 proc. nadciśnienie, 32 proc. bardzo słabą wydolność fizyczną a 30 proc. ma płaskostopie. Dysponując tymi wynikami wprowadziliśmy program przeciwdziałania otyłości, jako program leczniczy. Mamy nadzieję, że wiele szkół się w niego włączy – dodaje Melki.
W grudniu 2014 r. został podpisany list intencyjny o współpracy pomiędzy Fundacją Medicover a Miastem Lublin dotyczący realizacji programu PoZdro! Jego głównym celem było przeciwdziałanie chorobom cywilizacyjnym oraz promocja zachowań prozdrowotnych wśród dzieci i młodzieży. Adresatami programu były dzieci z klas I gimnazjum. W ciągu trzech lat trwania bezpłatnych badań przesiewowych tzw. Kompleksowej Analizy Zdrowotnej, w Lublinie i współpracujących gminach województwa lubelskiego, objętych zostało nimi 4 897 (60,5%) dzieci. 784 (16,8 proc. wszystkich przebadanych) uczniów znalazło się w grupie ryzyka zachorowania na choroby cywilizacyjne i zostało zakwalifikowanych do dwuletniej i bezpłatnej specjalistycznej opieki specjalistów PoZdro!
Ponadto w Lublinie realizowany jest Program Zdrowie dla Lublina na lata 2016 – 2020. – Jednym z głównych celów tego programu jest tworzenie przestrzeni miejskich sprzyjających zdrowiu. W związku z tym stale rozwijana jest infrastruktura sportowo-rekreacyjna: powstają nowe stacje roweru miejskiego, baseny, ścieżki rowerowe. Obserwujemy, że liczba mieszkańców poszukujących i potrzebujących aktywnego sposobu spędzania czasu jest coraz większa – przyznawała Barbara Danieluk, Zastępca Dyrektora Wydziału Zdrowia i Profilaktyki Urzędu Miasta Lublin.
W Lublinie funkcjonuje w sumie osiem programów profilaktyki zdrowotnej skierowanych do uczniów szkół, między innymi program profilaktyki próchnicy (na terenie lubelskich szkół działa 67 gabinetów stomatologicznych), wad postawy oraz nadwagi i otyłości „Be fit”. – W ramach realizowanego od 2012 roku programu „Jedz z głową” organizujemy warsztaty dla uczniów, szkolenia dla pracowników lubelskich stołówek dotyczące prawidłowego żywienia dzieci i młodzieży oraz konkursy promujące zdrowe odżywianie – mówiła Barbara Danieluk.
W podlubelskich Gminach Jastków i Wólka, w ramach przyjętych w 2018 roku nowych programów polityki zdrowotnej finansowanych przez gminy, zakończono badania przesiewowe uczniów klas IV szkół podstawowych sprawdzające stan ich zdrowia. U niemal 30 procent 9-10 latków diagnostyka wykazała nieprawidłowości mogące skutkować rozwojem cukrzycy typu 2 bądź innych chorób cywilizacyjnych. Jednak badania przesiewowe w szkołach to dopiero początek. Przez najbliższy rok, z czwartoklasistami z grupy ryzyka oraz ich rodzinami zaproszonymi do udziału w programach, pracować będą specjaliści Fundacji Medicover w ramach interwencji edukacyjno-leczniczej, tak zwanej Zintegrowanej Opieki Indywidualnej. Potrwa ona do grudnia 2019 roku.
– Nasza Gmina jest jednym z przykładów tego, jak trudno w rozproszonych instytucjach publicznych, gminach wiejskich podjąć skoordynowane działania. Dlatego tym bardziej cieszy fakt, że mogliśmy zostać partnerem programu Fundacji Medicover, na czym z pewnością skorzysta wielu uczniów – przyznawała Teresa Kot, Wójt Gminy Jastków. Wyniki badań przesiewowych, zarówno pośród uczniów gimnazjum, jak i szkół podstawowych na terenie Jastkowa obligują do działania. Niemal 30 proc. uczniów zagrożonych jest rozwojem chorób cywilizacyjnych. To bardzo alarmujące wyniki. Podstawą działań musi być kontynuacja programu oraz wzmocnienie szerokiej edukacji prozdrowotnej w szkołach z udziałem rodziców.
Doświadczeniami swojej gminy z realizacji programu PoZdro! podzielił się także Edwin Gortat, Wójt Wólki. – Nie chcielibyśmy zarzucić tego, co do tej pory udało nam się wprowadzić i osiągnąć. Zależy nam na tym, aby to rozwijać. Program PoZdro! realizujemy po raz trzeci. Jesteśmy bardzo zadowoleni z jego efektów. Staramy się edukować uczniów i uświadamiać ich, jak ważna jest potrzeba ruchu oraz zdrowego odżywiania – zapewniał Edwin Gortat.
Raporty z badań przeprowadzonych w klasach I gimnazjum w Wólce pokazały, jak silna jest potrzeba działania. W roku szkolnym 2015/2016 odsetek uczniów z nadwagą wynosił 23,8 proc., z otyłością 7,1 proc. a z niedostateczną wydolnością fizyczną 51,3 proc. Rok później te wskaźniki spadły. Działania prowadzone w ramach programu profilaktyki nadwagi i otyłości realizowane są także dla uczniów klas IV szkół podstawowych i zostały podzielone na dwa etapy: badania przesiewowe w szkołach oraz opieka specjalistyczna uczniów w grupie ryzyka oraz edukacja rodzin. Do programu włączono 58 dzieci, co stanowiło 75,3 proc. ogółu uczniów klas IV w szkołach podstawowych. Jakie były wyniki? Nadwagę zdiagnozowano u 19 proc. uczniów, otyłość u 8,6 proc., niedostateczną wydolność fizyczną u 69 proc. a wady postawy u 41,4 proc.
– Uzupełnieniem badań jest opieka specjalistyczna. W jej ramach zapewniane są konsultacje z lekarzem, dietetykiem, trenerem i psychologiem. Ponadto organizowane są warsztaty edukacyjne dla dzieci oraz warsztaty z psychologiem dla dorosłych – wyliczał Gortat. Wójt Gminy Wólka przewidywał, że w planach na przyszłość jest miejsce dla kontynuacji programu PoZdro! w klasach IV w kolejnym roku szkolnym.
Panel dyskusyjny – wnioski, PODSUMOWANIE
Na zakończenie konferencji zorganizowano panel dyskusyjny, w którym zaproszeni goście mogli podsumować wygłoszone tego dnia prelekcje, podzielić się swoimi wnioskami oraz poruszyć wyzwania stojące przed JST w zakresie tworzenia i ewaluacji programów profilaktycznych, jak i współpracy między różnymi podmiotami na danym terenie. Największą uwagę zwrócono na konieczność koordynacji działań profilaktyki zdrowotnej, które prowadzone jednostkowo osiągają dużo mniejszy skutek. Samorządy mają wiele ważnych zadań do realizacji, między innymi inwestycje w infrastrukturę, reagowanie na wzrastające potrzeby mieszkańców, zapewnienie opieki nad seniorami, przez co realizowanie ich wszystkich bez wsparcia zaprzyjaźnionych gmin jest mało efektywne. Ponadto zwrócono uwagę na to, że przed wprowadzeniem Elektronicznego Systemu Medycyny Szkolnej warto zastanowić się, jakie są możliwości czasowe pielęgniarki szkolnej oraz dostęp do internetu. System warto wdrażać wraz z rozpoczęciem roku szkolnego. W obliczu faktu, iż do końca 2020 roku w ramach Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej ponad 30,5 tys. szkół zostanie podłączonych do szybkiego internetu, staje się to tym bardziej realne. Dzięki temu w perspektywie najbliższych lat mogą zostać wyrównane szanse edukacyjne, ale także zdrowotne uczniów, niezależnie od wielkości i położenia miejscowości, w której znajduje się placówka oświatowa.
Informacje o II Konferencji ESMS dostępne są na stronie internetowej http://dev.fundacjamedicover.pl/konferencja2019/. Więcej o systemie: http://esms.fundacjamedicover.pl/.
O Fundacji Medicover
Fundacja Medicover jest organizacją pożytku publicznego. Wspiera innowacje i rozwój w służbie zdrowia. Powstała w 2007 roku, od 2013 roku prowadzi w Polsce jeden z największych na świecie Programów Profilaktyki Cukrzycy i Chorób Cywilizacyjnych „PoZdro!” skierowanych do dzieci i młodzieży, między innymi w Lublinie. Działalność Fundacji Medicover prowadzona jest w oparciu o wieloletnią, międzynarodową wiedzę oraz doświadczenie z zakresu medycyny i zdrowia publicznego. Skupiona jest ona w szczególności na edukowaniu oraz wspieraniu społeczności lokalnych poprzez tworzenie programów, rozwiązań informatycznych i innowacyjnego podejścia, które w sposób pośredni lub bezpośredni przyczyniają się do polepszenia stanu zdrowia i świadomości społeczeństwa.
W kwietniu 2019 r. Fundacja Medicover otrzymała wyróżnienie w konkursie „Listki CSR POLITYKI” nagradzającym najbardziej odpowiedzialne i zaangażowane społecznie firmy. Wyróżnienie przyznano w kategorii „Projekty i działania wspierające 5 Celów (7, 9, 12, 13 i 14) Zrównoważonego Rozwoju (SDG’s)” za wdrożenie Elektronicznego Systemu Medycyny Szkolnej (ESMS), którego celem jest m.in. wypracowanie standardu komunikowania się pracowników medycyny szkolnej z rodzicami i opiekunami o stanie zdrowia dzieci.
O Programie PoZdro!
Ogólnopolski Program Profilaktyki Cukrzycy i Chorób Cywilizacyjnych PoZdro! należy do największych programów profilaktyczno – edukacyjnych nie tylko na gruncie Lublina. Jest wiodącym pod względem skali w Europie, ale i na świecie, kompleksowym projektem, będącym odpowiedzią na niebezpiecznie rosnące zjawisko występowania nadwagi, otyłości, cukrzycy typu 2 oraz innych chorób cywilizacyjnych w społeczeństwie. Celem PoZdro! jest doprowadzenie do poprawy stanu zdrowia uczniów w wybranych grupach wiekowych, poprzez zmniejszenie ryzyka wystąpienia u nich w wieku dorosłym cukrzycy typu 2 (stanowi ok. 90% przypadków zachorowań, przyczynia się do niej niezdrowy styl życia) oraz innych chorób cywilizacyjnych, np. nadciśnienia tętniczego, podwyższonego poziomu cholesterolu. PoZdro! podnosi świadomość zdrowego trybu życia, kształtuje wybory i zachowania prozdrowotne.
PoZdro! to obecnie jeden z największych programów profilaktycznych na świecie dla dzieci, młodzieży i rodzin, jeśli chodzi o skalę działania i liczbę przebadanych dzieci – 24 000. Bezpłatny dla uczestników wystartował w Gdyni, następnie objął swym zasięgiem Warszawę, Wrocław, Lublin oraz kilka sąsiadujących z nimi gmin.
Na Program PoZdro! składa kilka elementów. Pierwszy z nich to dobrowolne, bezpłatne badania przesiewowe uczniów – gimnazjalistów oraz uczniów klas IV Szkół Podstawowych. Była to przeprowadzana na terenie szkół w latach 2014 – 2018 nieinwazyjna diagnostyka – ocena ostrości widzenia, ocena postawy ciała, sprawności krążeniowo-oddechowej, masy i składu ciała, nosząca nazwę Kompleksowej Analizy Zdrowotnej (KAZ). Uczniowie, u których stwierdzone zostały czynniki ryzyka zachorowania na cukrzycę typu 2, razem z rodzinami zaproszone zostały przez Fundację Medicover do dalszej, tzw. Zintegrowanej Opieki Indywidualnej (ZOI) PoZdro! – specjalistycznej, 2-letniej opieki i wsparcia we wprowadzaniu zdrowych zmian w codziennym życiu, która w Gdyni zakończyła się w lutym 2018 roku, w Lublinie i Warszawie dobiegnie końca pod koniec r. szk. 2018/2019, zaś we Wrocławiu potrwa do maja 2020. Holistycznej opiece nad uczniem w ramach ZOI służą konsultacje z lekarzem, psychologiem, dietetykiem i trenerem – w sumie 32 spotkania ze specjalistami PoZdro! w ramach 8 wizyt w Centrach Medycznych Medicover, rozplanowane na okres 2 lat. PoZdro! pracuje całościowo – i z dzieckiem, i z opiekunami, a także ze szkołą i samorządem lokalnym – by osiągnąć najlepsze rezultaty. Organizatorzy zapewniają dzieciom i rodzinie: wspólne aktywności, atrakcyjne, różnorodne zajęcia sportowe, propozycje nieodpłatnych aktywności sportowych w przestrzeni miejskiej, warsztaty edukacyjne i kulinarne, rodzicom – wymianę doświadczeń oraz poradnictwo, które pomaga we wzajemnym porozumieniu i lepszej komunikacji z dzieckiem. Wspólny cel – umacnia więzi.
Badaniami przesiewowymi PoZdro! objętych zostało ponad 24 000 tys. polskich uczniów, ponad 3 300 z nich zakwalifikowanych zostało do udziału w Programie. Młodzież, u której wykryto czynniki rozwoju chorób cywilizacyjnych, odbyła blisko 50 000 indywidualnych spotkań ze specjalistami ZOI, ponad 5 500 osób wzięło udział w zajęciach sportowych, niemal 3000 – w warsztatach edukacyjnych. Nowoczesne Lekcje Multimedialne PoZdro! podejmujące w sposób ciekawy dla nastolatków temat zdrowia i zdrowego stylu życia, zrealizowane zostały już w ponad 450 placówkach edukacyjnych na terenie całej Polski. Dotarły do ponad 55 000 dzieci. Część rodzin – ponad 1000 nastolatków – z sukcesem zakończyło już dwuletni cykl opieki indywidualnej PoZdro! – wychodzą oni z grupy ryzyka chorób cywilizacyjnych, redukują wagę, mają lepsze wyniki badań i większą wydolność organizmu.
Korzyści z udziału w Programie są krótko i długofalowe. Krótkofalowe: utrata wagi wśród dzieci, zmiana nawyków żywieniowych, poprawa stanu zdrowia, wzrost aktywności sportowej integracja rodzin, propozycje na ciekawe spędzenie wolnego czasu. Wśród długofalowych można zaobserwować: zmianę świadomości zdrowotnej, wzrost pewności siebie, odkrywanie własnych pasji, lepszą organizację własnego czasu, a nawet – lepsze wyniki w nauce. Ponad 60% dzieci odnosi sukces w Programie, widząc u siebie m.in. więcej mięśni i mniej tkanki tłuszczowej, a ponad 85% zauważa zmianę na znacznie wyższym poziomie świadomości. Dołączenie do PoZdro! to również przynależność do społeczności, która regularnie się spotyka, a będąc w podobnej sytuacji, mierzy się z podobnymi wyzwaniami. Jest to więc niepowtarzalna okazja do wzajemnej inspiracji i nawiązania znajomości – zarówno wśród dzieci, jak i rodziców. Program otrzymał dotychczas szereg nagród, zarówno polskich, jak i międzynarodowych.
Fundacja Medicover realizuje Program PoZdro! ze środków pochodzących z grantu J&C af Jochnick Foundation. Udział w całym dwuletnim Programie jest w pełni bezpłatny i dobrowolny, zarówno dla dziecka, jak i dla rodziny.
Informacje o Programie „PoZdro!” dostępne są na stronie www.po-zdro.pl i na profilu społecznościowym Facebook: www.facebook.com/ProgramPoZdro
Kontakt dla mediów:
Agnieszka Skowrońska
Koordynator Lokalny „PoZdro!” i Elektronicznego Systemu Medycyny Szkolnej
Fundacja Medicover
tel.: + 48 519 532 591, e-mail: agnieszka.skowronska@medicover.pl
Katarzyna Walczak-Szepczyńska
Specjalista ds. działalności odpłatnej
Fundacja Medicover
tel. kom.: + 48 660 599 226, e-mail: katarzyna.walczak@medicover.pl